منظور از DO چيست؟ و چگونه تعيين مي شود؟

پاسخ –   اکسیژن یکی از با اهمیت ترین گازهای موجود در آب می باشد. و غالبا از طریق هوا  و همین طور گیاهان موجود در آب وارد آب می شود.و غلظت آن معمولا در حدود 12 – 10 میلی گرم بر لیتر ( ppm ) می باشد. و شاید مهم ترین روش اندازه گیری کیفیت آب تعیین میزان اکسیژن محلول در آب ( DO ) است.حداکثر میزان اکسیژن که در درجه حرارت نرمال می تواند در آب حل  گردد، 9 میلی گرم بر لیتر است.

 جدول زیر میزان تغییرات DO با درجه حرارت را نشان می دهد.

 

                                   میزان اکسیژن محلول در آب بصورت پایدار در دماهای مختلف.

                                            

دمای آب   (0C)

غلطت اشباع O2  (mg/l)

0

4

8

12

16

20

24

28

30

6/14

1/13

9/11

8/10

10

2/9

5/8

0/8

6/7

 اکسیژن از جنبه های متفاوتی دارای اهمیت است. اولا ماده ای اکسید کننده است که منجر به خوردگی در لوله ها می شود. ثانیا موجب طعم دهندگی به آب می گردد. این مساله با آزمایش ساده ای قابل درک است. اگر مدت زمان مدیدی آب آشامیدنی را در یخچال نگه داری کنید، آب تقریبا بی مزه ای خواهید داشت.که با چند بار جابجایی این آب در ظروف و یا لیوان در اثر حل شدن اکسیژن در آب مجددا آب طعم دار  به دست خواهد آمد. این عمل در تصفیه خانه ها نیز جهت طعم دار کردن آب صورت می گیرد. ثالثا اکسیژن نقش بسیار مهمی در راستای حیات آبزیان و پرورش آبزیان دارد

میزان اکسیژن محلول در آب  ( DO ) تابع عواملی مانند دمای آب، فشار جزئی اکسیژن در اتمسفر و میزان نمک محلول در آب است. به گونه ای که با افزایش دما از میزان حلالیت آن کاسته می گردد و افزلیش فشار حلالیت ان را افزایش می بخشد. افزایش میزان املاح در اب از میزان اکسیژن محلول می کاهد. به عنوان نمونه آب دریا حاوی کم ترین مقدار اکسیژن و آب مقطر دارای بیش ترین مقدار اکسیژن است.

با توجه به رابطه ی زیر می توان مقدار اکسیژن موجود در هر دما و فشاری را یافت.

                                                                Ln[K2/K1] = ΔH/RT[ T1-1-T2-1]                              

کاهش مقدار اکسیژن آب.

  عواملی مانند روغن، حرارت، رسوبات معلق، ضایعات مواد آلی و تعدادی از ضایعات معدنی به عنوان مواد اکسیژن گیر موسومند و به هنگام ورود در محیط، اکسیژن محلول در آن محیط را جذب کرده، مصرف می نمایند. در نتیجه ی آن مقدار اکسیژن محلول در محیط کاهش می یابد. این عملیات در سیستم های مختلف به گونه های متفاوتی ظاهر می شود. و به طور کلی به چهار شیوه صورت می گیرد.

1-     کاهش نسبت فتوسنتز در گیاهان

2-     کاهش حلالیت اکسیژن در درون ستون آب

3-     کاهش سرایت اکسیژن در حد فاصل آب و هوا

4-     افزایش مصرف اکسیژن توسط باکتری ها ی هوازی.